Không có gì mệt mỏi hơn một ngày dài làm việc căng thẳng – có thể là do một đồng nghiệp khó chịu, hoặc quãng đường đi làm xa hơn thường lệ. Dù lý do là gì, cảm giác kiệt sức là không thể tránh khỏi.
Điều đó khiến khoảnh khắc trở về nhà càng thêm ngọt ngào, là thời điểm hoàn hảo để thư giãn và dành thời gian cho bản thân, theo bất kỳ cách nào bạn muốn. Tuy nhiên, đối với một số game thủ, điều đó có nghĩa là khởi động trò chơi của họ… và tiếp tục “đi làm”.
Những game thủ này có lẽ hơi “khác người”, hoặc có một điều gì đó đặc biệt ở những tựa game mà họ đang chơi – những trò chơi mô phỏng một công việc khác. Đó có thể là một mô phỏng toàn diện về công việc hoặc thậm chí là cả cuộc sống.
Vậy, điều gì đã khiến chúng ta muốn trở về nhà sau giờ làm việc 8 tiếng (theo nghĩa bóng hoặc nghĩa đen) rồi ngay lập tức lại “cày cuốc” thêm 8 tiếng nữa trong thế giới ảo? Sức hút này chắc chắn phải sâu sắc hơn bản thân công việc, bởi nó thực sự gây nghiện.
Điều Gì Khiến Công Việc Ảo Trở Nên Thú Vị?
Không Được Trả Lương, Vậy Phần Thưởng Là Gì?
Bạn có thể nghĩ rằng chẳng có thị trường nào cho những tựa game kiểu này – nhưng với sự nổi tiếng đáng kinh ngạc của Animal Crossing, rõ ràng là có.
Animal Crossing là một ví dụ nổi tiếng (và thư giãn) hơn trong thể loại phụ này, nhưng cũng có những trò chơi khác mà bạn không chỉ làm việc vặt mà còn thực hiện một công việc theo đúng nghĩa đen (ví dụ: Powerwash Simulator).
Một số người có thể dễ dàng cho rằng chẳng có gì thu được từ việc làm một công việc ảo trong trò chơi điện tử, rằng bạn chỉ đang làm những việc vặt vãnh và lao động vô ích. Tuy nhiên, các game thủ (bao gồm cả tôi) sẽ ngay lập tức phản đối điều này.
Một người chơi đang dọn dẹp khu nhà ngoại ô trong game Powerwash Simulator
Trước hết và quan trọng nhất, xét cho cùng thì đây vẫn là trò chơi điện tử, vì vậy việc hoàn thành một nhiệm vụ gần như luôn mang lại cảm giác được thưởng. Tuy nhiên, trong những trò chơi mà bạn phải bỏ ra một chút công sức, cảm giác đó còn hơn cả việc được thưởng – nó là sự sung sướng tột độ.
Tôi đã trải nghiệm hiện tượng này lần đầu tiên với Animal Crossing: New Horizons, khi đang tuyệt vọng tìm kiếm một chút niềm an ủi tránh xa đại dịch COVID-19. Cuối cùng, nó đã trở thành liều thuốc xoa dịu sức khỏe tinh thần của tôi (tôi thậm chí còn viết về nó cho tạp chí của trường đại học cũ).
Người viết bài Elena Chapella cùng bạn thân trong game Animal Crossing New Horizons
Đúng vậy, đây là bức ảnh thực tế tôi chụp cùng người bạn thân nhất vào ngày game ra mắt.
Bạn đang nỗ lực vì một điều gì đó, và đó là mục tiêu bạn muốn đạt được. Dù là xây một cây cầu trên hòn đảo của bạn hay tìm con bướm cuối cùng cho bộ sưu tập bảo tàng, luôn có một điều gì đó hấp dẫn mà bạn đang hướng tới.
Vì vậy, khi bạn đạt được mục tiêu đó, đó là một liều dopamine tức thì.
Sự hài lòng và cảm giác thành công đơn thuần cũng đủ gây nghiện đối với những người hâm mộ thể loại game này. Về cốt lõi, đó chính là hệ thống nhiệm vụ và phần thưởng kinh điển.
Và hơn thế nữa, người chơi còn nhận được nhiều hơn thế cho công sức họ bỏ ra. Đối với một số trò chơi (các game mô phỏng nổi bật nhất với điều này), đó là công việc đơn giản, có phần đơn điệu nhưng cuối cùng lại trở nên thư giãn. Thư giãn đến mức, nó trở thành một thú vui tội lỗi.
Có một cảm giác vô cùng quan trọng khác mà người chơi có thể khai thác trong những trò chơi này, đặc biệt nếu đó là thứ họ không có nhiều trong cuộc sống hiện tại: quyền kiểm soát.
Hơn Cả Một “Ca Làm Việc” Đơn Thuần
Đó Là Việc Giành Lại Quyền Kiểm Soát
Giao diện game Powerwash Simulator trên Steam
Không thể phủ nhận rằng: thế giới thật đáng sợ, đặc biệt là ngay lúc này.
Ngày càng có nhiều người cảm thấy cuộc sống của họ vượt ngoài tầm kiểm soát và tuyệt vọng bám víu vào bất cứ thứ gì, bất kỳ hình thức thoát ly nào mà họ có thể tìm thấy. Trong những trò chơi này, đó chính xác là những gì họ nhận được.
Bạn không thể luôn kiểm soát kết quả của một ngày sẽ diễn ra như thế nào, nhưng bạn có thể kiểm soát những nút bấm bạn nhấn và những gì bạn yêu cầu nhân vật của mình làm. Bạn có thể kiểm soát kết quả của ngày ảo này, và đối với một số người, điều đó là đủ.
Điều này đặc biệt nổi bật trong các trò chơi như The Sims, nơi bạn có thể kiểm soát mọi khía cạnh của cuộc sống nhỏ bé mà bạn đã tạo ra, cho đến cả những thứ lộn xộn trên bàn làm việc của nhân vật.
Đối với nhiều người chơi, việc có cảm giác kiểm soát mang lại cảm giác bình yên. Điều này thậm chí còn được khuếch đại nếu người chơi đang vật lộn với các vấn đề sức khỏe tinh thần khiến họ cảm thấy mất kiểm soát theo một cách nào đó.
Vì vậy, bằng cách cung cấp một trò chơi mang lại cho những người chơi này (chẳng hạn như chính tôi) quyền kiểm soát hoàn toàn, đó là một lý do nữa khiến những trò chơi này trở nên gần như gây nghiện.
Giao Tiếp Và Cộng Đồng Cùng Phát Triển
Công Việc Ảo Hữu Ích Theo Nhiều Cách
Làm nhiều việc nặng nhọc một mình có thể đầy thử thách – thực tế là quá sức – vì vậy không có gì lạ khi thấy các trò chơi phát triển một cộng đồng nhỏ xung quanh chúng. Trong những cộng đồng lành mạnh này, người chơi giúp đỡ lẫn nhau, kết bạn mới và tạo ra một thứ gì đó hoàn toàn mới.
Con người khao khát kết nối cũng nhiều như khao khát kiểm soát hay sự quen thuộc, và việc muốn tạo dựng kết nối qua một tình yêu chung là điều hoàn toàn tự nhiên.
Stardew Valley là một ví dụ tuyệt vời về điều này, nơi bạn thực sự làm việc như một nông dân trong suốt trò chơi, nhưng bạn có cả một ngôi làng hỗ trợ phía sau. Thêm vào đó, ngay cả những tương tác đơn giản này cũng luôn tuyệt vời để rèn luyện kỹ năng giao tiếp.
Tất nhiên, người chơi cũng có thể học được rất nhiều điều từ trò chơi điện tử – dù cố ý hay không – từ những câu đố vui đơn giản đến cải thiện giao tiếp, kỹ năng tư duy phản biện/giải quyết vấn đề và thậm chí cả những kỹ năng cần thiết cho công việc.
Ban ngày, tôi là một giáo viên trung học, và tôi đã trực tiếp chứng kiến cách các trò chơi chiến thuật giúp củng cố kỹ năng giải quyết vấn đề của học sinh. Thật đáng chú ý và đầy cảm hứng khi thấy một chiếc tay cầm chơi game đơn giản có thể đóng góp nhiều đến vậy cho một bộ óc trẻ.
Football Manager là một ví dụ điển hình về khía cạnh việc làm, khi một huấn luyện viên Ligue 1 đã có một khởi đầu thuận lợi trong sự nghiệp nhờ vào trò chơi này.
Tất cả những điều này để nói rằng, chúng ta chơi những trò chơi có cảm giác như đang làm việc không chỉ vì chúng vui, mà còn vì vô số cảm xúc bổ ích mà chúng ta cảm nhận được khi chơi.
Chúng ta khao khát một cuộc sống mà chúng ta có thể kiểm soát, một cuộc sống mà công việc chúng ta làm cuối cùng cũng có ý nghĩa – và trong những trò chơi này, đó chính xác là những gì chúng ta nhận được.
Bạn có “nghiện” tựa game mô phỏng công việc nào không? Hãy chia sẻ cảm nhận của bạn với Kenhtingame.net ở phần bình luận bên dưới nhé!
